Văn hóa ẩm thực Trung Quốc chứa đựng những tinh hoa được chắt lọc từ hàng ngàn năm lịch sử. Là một trong 4 khu vực hình thành nên nền văn minh nhân loại, sở hữu nền văn hóa đặc sắc cũng như ẩm thực độc đáo và hấp dẫn, đất nước tỷ dân luôn khiến mọi người phải trầm trồ. Theo dõi bài viết sau đây của Tasteofaustralia.com.vn để tìm hiểu thêm về 8 trường phái của ẩm thực Trung Hoa nổi tiếng nhất.
8 trường phái của ẩm thực Trung Hoa nổi tiếng nhất
Dựa vào nguyên liệu, các gia vị, nghệ thuật dùng lửa và nước trong quá trình chế biến các món ăn mà chia ẩm thực ở Trung Quốc thành 8 trường phái chính là Tứ Xuyên, Giang Tô, Phúc Kiến, Sơn Đông, Chiết Giang, Hồ Nam, An Huy và Hoàng Sơn. Mỗi trường phái sẽ có một màu sắc riêng biệt với các món ăn ngon được chế biến bắt mắt cùng hương vị độc đáo nhất.
Trường phái ẩm thực Tứ Xuyên
Văn hóa ẩm thực Trung Quốc được đánh giá là một trong những nền ẩm thực hấp dẫn nhất thế giới. Với bề dày lịch sử, văn hóa cùng điều kiện tự nhiên thuận lợi đã hình thành tinh hoa ẩm thực độc đáo và phong phú. Và khi nói đến các trường phái ẩm thực của đất nước này, không thể không nhắc đến Tứ Xuyên (西川菜系), thường được người Trung Quốc gọi là Xuyên Thái (川菜).
Các món ăn của Trùng Khánh và Thành Đô góp phần tạo nên ẩm thực Trung Quốc siêu cay độc nhất vô nhị. Điểm nhấn của đồ ăn nơi đây đều có hương vị cay nồng, nguyên liệu đa dạng và được chế biến bằng hàng trăm cách thức khác nhau.
Văn hóa ẩm thực nơi đây luôn mang đến cho thực khách những ấn tượng vị giác khó quên. Một trăm món ăn là một trăm thứ hương vị khác nhau. Chính vì thế mà người xưa vẫn có câu thực tại Trung Quốc, vị tại Tứ Xuyên. Một số món ăn trứ danh của vùng đất này có thể kể đến: đậu phụ Tứ Xuyên, lẩu Tứ Xuyên, gà Cung Bảo,…
Các món ăn nổi tiếng ở Tứ Xuyên như:
| 麻辣火锅 | málà huǒguō | Lẩu Tứ Xuyên |
| 麻婆豆腐 | mápó dòufu | Đậu phụ ma bà |
| 凉拌鸡 | liángbàn jī | Gà nguội với nước sốt cay |
| 回锅肉 | huí guō ròu | Thịt heo nấu hai lần |
| 辣子鸡 | làzǐ jī | Gà cay |
| 樟茶鸭 | zhāng chá yā | Vịt hun khói trà Tứ Xuyên |
| 水煮鱼 | shuǐ zhǔ yú | Cá nhúng trong dầu ớt |
| 麻辣凉粉 | málà liángfěn | Mala Liangfen |
Đậu hũ Tứ Xuyên
Món ăn với thành phần chính từ đậu hũ và thịt heo băm. Với màu sắc đẹp mắt cùng vị cay nồng đặc trưng, món đậu hũ Tứ Xuyên luôn được xem là biểu tượng khi nhắc đến đồ ăn Trung Hoa. Phần đậu hũ mềm mịn thơm phức mùi đậu nành hòa quyện cùng thịt băm béo ngậy tạo nên món ngon nổi tiếng.
Gà Cung Bảo
Nguyên liệu chính của món này chỉ đơn giản có thịt gà, đậu phộng và ớt khô. Gà mềm mềm, đậu phộng béo bùi cùng với vị cay xè của ớt khô Trung Quốc vô cùng kích thích vị giác. Ngày nay món gà Cung Bảo đã trở thành món ăn tiêu biểu của Trung Hoa ở các nước phương Tây.
Lẩu cay Tứ Xuyên
Hành trình khám phá ẩm thực Tứ Xuyên sẽ thật thiếu sót nếu bạn bỏ qua món lẩu cay danh bất hư truyền này. Nước dùng được tạo nên bởi hàng trăm loại gia vị và thảo mộc, hòa lẫn với đó là vị cay nồng của ớt và hạt tiêu. Thức ăn nhúng lẩu tươi ngon, đa dạng và cân bằng dinh dưỡng.
Trường phái ẩm thực Giang Tô
Ẩm thực Giang Tô (江苏菜系）gọi tắt là Tô Thái (苏菜), hợp thành từ đồ ăn của 4 địa phương: Hoài Dương, Kim Lăng, Tô Tích và Từ Hải, chính vì vậy mà được ví như một bức tranh nghệ thuật đầy màu sắc, đánh thức mọi giác quan của người thưởng thức. Đồ ăn ở Giang Tô được chế biến tỉ mỉ, bày trí tinh xảo và quan trọng là trong khâu chế biến đòi hỏi kỹ thuật dùng dao điêu luyện.
Các món ăn ở khu vực hạ lưu sông Dương Tử sở hữu hương vị chua ngọt đặc trưng, giữ nguyên sự nguyên bản của món ăn cũng như chú trọng nhiều vào các giá trị dinh dưỡng. Giang Tô nổi tiếng với nhiều món ăn như cơm chiên dương châu, đậu phụ Bình Kiều, canh suông vi cá, gà nấu dưa hấu,…
Một số món ăn nổi tiếng của trường phái này như :
| 三套鸭 | Sān tào yā | Tam bộ áp (món vịt có 3 cái đầu) |
| 老鸭汤 | Lǎo yā tāng | Canh vịt già |
| 文思豆腐 | Wénsī dòufu | Đậu hũ văn tứ |
| 清炖狮子头 | Qīngdùn shīzi tóu | Đầu sư tử hầm (Thịt viên hầm) |
| 凤尾虾 | Fèng wěi xiā | Tôm phượng hoàng |
| 桂花楂糕 | Guìhuā zhā gāo | Quế hoa cao |
| 清蒸鲥鱼 | Qīngzhēng shí yú | Cá cháy hấp |
Cơm chiên dương châu
Món cơm chiên nổi tiếng vượt xa khuôn khổ quốc gia đã trở thành món ăn phổ biến khắp các quốc gia châu Á khác bào gồm cả Việt Nam. Cơm chiên dương châu vừa có nhiều màu sắc bắt mắt vừa chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, nguyên liệu được biến tấu linh hoạt tùy theo sở thích người ăn.
Đậu phụ Bình Kiều
Một món ăn đơn giản chỉ gồm nguyên liệu chính là đậu phụ. Nhưng lại đặc biệt ở chỗ nước sốt được nấu từ nước nước dùng gà, mỡ lợn, óc cá diếc, bột đao và thêm ít hành lá thơm lừng có thể đánh thức vị giác của bất kỳ ai.
Trường phái ẩm thực Phúc Kiến
Văn hóa ẩm thực Phúc Kiến (福建菜系) hay còn gọi là Mân Thái (闽菜), nổi tiếng với các nguyên liệu hải sản tươi sống, chú trọng hương vị tươi ngon, giá trị dinh dưỡng và đặc biệt ít dùng muối khi chế biến. Vô số các món ăn độc đáo từ Phúc Châu, Hạ Môn, Hoan Châu như món Phật nhảy tường, tôm chiên kim sa, vịt hầm Phúc Kiến chiếm được cảm tình của thực khách gần xa.
Một số món ăn ngon nổi tiếng của trường phái này như:
| 佛跳墙 | Fútiàoqiáng | Phật nhảy tường |
| 泉州肉粽 | quánzhōu ròu zòng | Bánh ú Tuyền Châu |
| 海蛎煎 | hǎi lì jiān | Hàu biển chiên |
| 龙身凤尾虾 | lóng shēn fèng wěi xiā | Tôm đầu rồng đuôi phụng |
| 醉排骨 | zuì páigǔ | sườn non nấu rượu |
Phật nhảy tường
Quy trình chế biến món này rất công phu và sử dụng nhiều sơn hào hải vị như hải sâm, bào ngư, vi cá, sò điệp, nhân sâm, giăm bông Kim Hoa…Từng loại nguyên liệu sẽ được hấp riêng trong một hũ và cho vào nồi đất sét to. Thêm một ít rượu Thiệu Hưng để tăng thêm hương vị cho món ăn, đậy kín bằng lá sen và được hầm với lửa nhỏ khoảng 5 – 6 tiếng.
Tôm chiên kim sa
Món tôm chiên sốt trứng muối thơm ngon, lạ miệng sẽ khiến bạn thích thú khi thưởng thức. Vị ngọt và mặn vừa phải, thêm chút beo béo của sốt trứng muối và độ tươi ngon của tôm mang đến món ăn độc đáo và hấp dẫn.
Trường phái ẩm thực Sơn Đông
Các món ăn Sơn Đông thịnh hành khắp đất nước tỷ dân rộng lớn. Đặc biệt phổ biến nhất ở Thiên Tân, Bắc Kinh và vùng Đông Bắc Trung Quốc. Ẩm thực Sơn Đông nổi bật với việc giữ nguyên hương vị tự nhiên của các nguyên liệu, mỗi món ăn là một trải nghiệm vị giác khác nhau. Không thể nào bắt chước được.
Ẩm thực Sơn Đông trải qua hơn 2500 năm lịch sự với vô số món ăn cung đình đẳng cấp, phục vụ các bậc vua chúa tiêu biểu nhất là món gà hầm Đức Châu. Thế mạnh của ẩm thực nơi đây chính là các món nước và nội tạng động vật. Chẳng hạn như món dồi heo nhồi thịt nướng, súp sữa ức gà…
Một số món ăn ngon trong văn hóa ẩm thực Sơn Đông – Trung Quốc, như:
| 糖醋鲤鱼 | táng cù lǐyú | Cá chép chua ngọt |
| 芙蓉鸡片 | fúróng jī piàn | Phù dung kê phiến (Gà cắt lát xào thập cẩm) |
| 葱烧海参 | cōng shāo hǎishēn | Hải Sâm Xào Hành |
| 九转大肠 | jiǔ zhuǎn dàcháng | Ruột heo ram mặn |
| 德州扒鸡 | dézhōu bā jī | Gà om Đức Châu |
| 乌鱼蛋汤 | wū yú dàn tāng | Canh trứng cá quả |
| 蝴蝶海参 | húdié hǎishēn | Hồ điệp hải sâm |
| 一品豆腐 | yīpǐn dòufu | Đậu hủ Nhất phẩm |
| 油爆双脆 | yóu bào shuāng cuì | Dầu bộc song thuý |
| 扒原壳鲍鱼 | Bā yuán ké bàoyú | bào ngư nướng nguyên vỏ |
Gà hầm Đức Châu
Món hầm đặc sản hình thành hơn nửa thế kỷ, gà hầm Đức Châu vang danh gần xa và được biết đến là món ăn yêu thích của vị chủ tịch Mao Trạch Đông. Gà được hầm nhừ cùng mật ong và các nguyên liệu khác trong vòng nhiều giờ cho đến khi đạt đến độ chín và thơm hoàn hảo.
Súp sữa ức gà
Món súp để lại nhiều dư vị độc đáo cho người thưởng thức bưởi lẽ hiếm có nơi đâu dùng sữa để nấu súp. Súp sữa ức gà được hầm trong nhiều giờ liền cũng mã thầy – nguyên liệu đặc trưng của món ăn này.
Vị mềm ngọt của thịt ức gà, vị thanh mát của mã thầy và vị thơm béo của sữa tươi tạo nên sự kết hợp hoàn hảo. Nếu có dịp đến Sơn Đông đừng quên thử qua món này nhé.
Các món ăn từ hải sản
Do thuộc vùng đất ven biển nên các món ăn từ hải sản ở Sơn Đông cũng hấp dẫn không kém. Đây cũng là niềm tự hào của văn hóa ẩm thực xứ này. Các món như canh hải sản, gỏi sứa, canh nghêu nấu đậu hũ, tôm mực phỉ thúy,… chắc chắn sẽ khiến thực khách thích mê.
Trường phái ẩm thực Chiết Giang
Ẩm thực Chiết Giang (浙江菜系) hay còn được gọi lại Triết Thái (浙菜), chủ yếu tập trung vào hương vị, hình thức thường được trình bày tinh tế và tỉ mỉ nhưng cách chế biến lại không quá cầu kỳ. Điểm nhấn nổi bật trong các món ăn Chiết Giang đó chính là các món ăn tươi sống như cá và hải sản, hương vị dịu mát, thanh đạm và rất dễ thưởng thức.
Các món ăn nổi tiếng của trường phái ẩm thực Chiết Giang như:
| 西湖醋鱼 | xīhú cù yú | cá chua ngọt Tây Hồ |
| 东坡肉 | dōng pō ròu | Thịt Đông Pha |
| 西湖莼菜汤 | xīhú chúncài tāng | canh rong lá ngò Tây Hồ |
| 龙井虾仁 | lóngjǐng xiārén | tôm long tỉnh |
| 冰糖甲鱼 | bīngtáng jiǎyú | ba ba đường phèn |
Non nước Chiết Giang hữu tình, vang danh với những món ăn ngon như cá giấm Tây Hồ, thịt kho Đông Pha, cua xanh Tam môn, chân giò Kim Hoa,… nổi tiếng gần xa.
Cá giấm Tây Hồ
Món cá giấm Tây Hồ có lịch sự từ thời nhà Tống với nguyên liệu chính là cá chép hay cá rô Trung Quốc được bắt ở khu vực Tây Hồ. Điểm độc đáo của món ăn này chính là sau khi bắt lên không chế biến liền, mà để cho cá nhịn đói 2 – 3 ngày nhằm loại bỏ hết tạp chất được tiết ra từ phần ruột cá.
Chế biến món cá giấm người ta khá khắt khe về độ lửa với mục đích đảm bảo sự tươi ngon của cá. Bên cạnh đó hương vị của đặc biệt của món ăn còn là nhờ vào phần sốt chua ngọt và phần rượu giấm Trấn Giang được cho vào sau cùng khi tắt bếp, khiến cá dậy mùi thơm.
Thịt kho Đông Pha
Thịt kho Đông Pha cũng là một món ăn không thể bỏ qua khi nhắc đến trường phái ẩm thực Chiết Giang. Món ăn gắn liền với lịch sử về một học giả nổi tiếng thời Bắc Tống tên Tô Đông Pha. Chắc có lẽ bạn sẽ thấy món ăn này có phần thuộc quen thuộc, bạn đoán đúng rồi đấy đây chính là món thịt kho tàu ở Việt Nam.
Những miếng thịt ba chỉ tỷ lệ nạc mỡ cân bằng được tẩm ướp thấm đều gia vị, thêm một xíu rượu Thiệu Hưng và kho trên lửa liu riu. Đặc biệt trước lúc kho thịt sẽ được chiên qua dầu nóng nên khi ăn vào sẽ cảm nhận được lớp da bóng bẩy và giòn tan.
Trường phái ẩm thực Hồ Nam
Ẩm thực Hồ Nam (湖南菜系) hoặc Tương Thái (湘菜), được hình thành từ thời nhà Hán, được phân thành 3 loại là bếp ở lưu vực Hương Giang, hồ Động Đình và miền núi Hồ Nam
Trong đó, bếp ở lưu vực Hương Giang đại diện tiêu biểu cho trường phái ẩm thực Hồ Nam, cũng tương tự như các món ăn ở Trùng Khánh và Tứ Xuyên, chú trọng hương vị cay nồng và màu sắc bắt mắt. Các món phổ biến ở Hồ Nam chủ yếu thiên về hầm và có mùi thơm dịu mát.
Một số món ăn nổi tiếng có thể kể đến như:
| 组庵鱼翅 | zǔ ān yúchì | Vi cá kho |
| 三层套鸡 | quánjiāfú | Gà ba tầng |
| 剁椒鱼头 | duò jiāo yú tóu | Đầu cá hấp ớt |
| 花菇无黄蛋 | huā gū wú huáng dàn | Nấm đông cô nấu với trứng không lòng đỏ |
| 腊肉小炒 | làròu xiǎochǎo | Thịt xông khói xào tỏi lá |
Đầu cá hấp
Đầu cá hấp cay là món ăn nổi tiếng ở thành phố Trường Sa thuộc tỉnh Hồ Nam. Đầu cá lớn được tẩm ướp với gừng, ớt đỏ, hành tây, hạt tiêu, rượu và cho thêm ít đậu phộng và hấp chín. Đầu cá khi nấu chín sẽ có hương vị thơm ngon, màu sắc đẹp mắt và mùi vị cay nồng.
Đậu hũ thối hỏa cung điện
Đậu hũ thối hỏa cung điện là một trong 4 món đậu hũ thối nổi tiếng nhất của người Trung Quốc. Món ăn độc đáo của Hồ Nam với màu sắc đen như mực, bên trong mềm và ẩm mịn cùng vị thối đặc trưng đã hình thành và phát triển hơn 70 năm qua.
Trường phái ẩm thực An Huy
Ẩm thực vùng An Huy (安徽菜系) hoặc gọi tắt là Huy Thái (徽菜), được xem như một điểm xuyến đẹp đẽ trong bức tranh văn hóa ẩm thực Trung Quốc. Bằng việc kết hợp nhiều loại thảo mộc và rau xanh trong cách chế biến thức ăn, mang đến những món ngon mộc mạc cùng mùi vị thanh đạm.
Ở An Huy nổi tiếng các món hầm, ninh chẳng hạn như gà đá hấp, vịt hồ lô, đậu hũ thối Bát Công Sơn, ngồng tiềm, bồ câu Hoàng Sơn,… và một số món khác như:
| 葫芦鸭子 | húlu yāzi | vịt hồ lô |
| 火腿炖甲鱼 | huǒtuǐ dùn jiǎyú | rùa hầm giăm bông |
| 红烧果子狸 | hóngshāo guǒzi lí | cầy kho tàu |
| 黄山炖鸽 | huángshān dùn gē | bồ câu hầm Hoàng Sơn |
| 腌鲜鳜鱼 | yān xiān guì yú | cá quế ngâm muối chua |
| 清蒸石鸡 | qīngzhēng shí jī | gà đá hấp |
Vịt hồ lô
Đây được xem là món ăn biểu trưng cho nền ẩm thực An Huy, vịt được hầm tạo hình hồ lô với ý nghĩa cầu chúc may mắn và bình an. Đặc điểm của món này chính là màu sắc bắt mắt cùng hương vị thơm ngon, khó cưỡng.
Bồ câu hầm Hoàng Sơn
Bồ câu hầm hoàng Sơn thể hiện rõ nhất phong cách ẩm thực rừng núi Trung Quốc, nét hoang dã xen lẫn sự tinh tế và bổ dưỡng của ẩm thực An Huy. Đây được xem là món ăn truyền thống ở đây, được ra chế biến từ bồ câu và khoai mỡ ở dãy núi Hoàng Sơn. Cả hai nguyên liệu được hầm chín và đạt độ mềm hoàn hảo.
Trường phái ẩm thực Quảng Đông
Trong tâm thức người dân Trung Quốc, phong cách ẩm thực tiêu biểu của họ chính là thuộc về những món ăn Quảng Đông (广东菜系）hay Việt Thái (粤菜). Nơi giao thoa giữa ẩm thực truyền thống và hiện đại, hòa lẫn các yếu tố Đông – Tây. Có thể nói ẩm thực Quảng Đông được tạo nên bởi 3 trường phái ẩm thực Quảng Châu – Đông Giang – Triều Châu, thiên về các món chiên, rán.
Văn hóa ẩm thực nơi đây đặc biệt chú trọng đến 4 yếu tố chính: sắc, hình, hương và vị. Chính vì vậy bạn có thể thấy các món ăn Quảng Đông đều chú trọng khâu bài trí cho đến hương vị bên trong.
Các món ăn nổi tiếng nhất tại Quảng Đông như:
| 阿一鲍鱼 | Ā yī bàoyú | Bào ngư A Nhất |
| 广州文昌鸡 | Guǎngzhōu wénchāng jī | Gà Văn Xương Quảng Châu |
| 明炉烤乳猪 | Míng lú kǎo rǔ zhū | Heo sữa đốt lò |
| 新龙皇夜宴 | Xīn lóng huáng yèyàn | Tân long hoàng dạ yến (Món làm từ tôm hùm) |
| 半岛御品官燕 | Bàndǎo yù pǐn guān yàn | Bán đảo ngự phẩm quan yến (Món làm từ tổ yến) |
| 清蒸东星斑 | Qīngzhēng dōngxīngbān | Cá mú hấp |
| 挂炉烧鹅 | Guà lú shāo é | Ngỗng nướng |
| 生拆蟹肉烩海虎翅 | Shēng chāi xiè ròu huì hǎi hǔ chì | Cua hấp vi cá |
| 雁南飞茶田鸭 | Yàn nán fēi chá tián yā | Nhạn nam phi trà điền áp (Món làm từ thịt vịt là lá trà) |
| 潮州卤味 | Cháozhōu lǔwèi | Món kho Triều Châu |
Bánh tart trứng
Món bánh trứng này là ví dụ điển hình cho sự kết hợp ẩm thực Đông – Tây trong các món ăn Quảng Đông. Vỏ ngoài mỏng, vị ngọt nhẹ nhàng không gắt cùng vị béo của nhân kem trứng khiến bạn cứ muốn ăn mãi không thôi.
Gà hầm phi lê Thuận Đức
Đây là món ăn siêu nổi tiếng tại Quảng Đông. Sự kết hợp hoàn hảo giữa các nguyên liệu làm nên món gà hầm trứ danh. Gà được tẩm ướp theo phương thức truyền thống cùng với rượu trắng, đường phèn, muối, gừng và bột gạo tạo nên món ngon hấp dẫn.
Bên cạnh đó Quảng Đông còn có nhiều món ăn tiêu biểu khác như há cảo tôm, xôi yến mạch, cá thu nhồi,…rất được lòng thực khách trên thế giới.
Tạm kết
Nếu có dịp đến đây du lịch đừng quên thưởng thức các món ăn nổi tiếng để cảm nhận hết được sự khác biệt giữa các trường phái trong văn hóa ẩm thực Trung Quốc. Theo dõi trang chủ của Tasteofaustralia.com.vn để tìm đọc thêm nhiều bài viết thú vị và hấp dẫn khác nhé!